{ARGIEF}

Paassondag: 12 April

Die Dood is dood…
Die verband tussen Jesaja 25 en 1 Korintiërs 15 is baie belangrik. Wynand Retief wys in sy preekstudie hoedat Jesaja 25 ‘n sterk invloed uitgeoefen het op beide 1 Korintiërs 15, sowel as die beroemde Openbaring 21:4 en ook Handelinge 10:34-43. Hy skryf in sy preekstudie, “1 Korintiërs 15:1-11 is die oudste beskrywing van die opstanding en toepassing daarvan op die kerk. Soos reeds genoem, is dit eintlik ‘n uitgebreide Christelike kommentaar op Jesaja 25:8. Hierdie gedeelte sal dus moet inspeel op ‘n Paaspreek uit Jesaja 25.”

Die dood is dood. Hieroor móét ‘n mens praat op Opstandingsondag! Wat beteken dit vir ons? Op hoeveel vlakke sou mens oor die dood se dood kon gesels? Waar Goeie Vrydag Jesus se begrafnis was, is Opstandingsondag Die Dood se begrafnis!

Ek dink sommer vinnig aan drie vlakke waarop ‘n mens oor Die Dood se dood kan praat:
1. Mens sou kon praat in terme van die toekoms. Die “eendag” wanneer Christus alles en in almal is.
2. Mens sou kon praat van vandag en dan verwys na konkrete voorbeelde van die deurbreek van die Koninkryk in ons midde. Dan is dit belangrik om te wys hoe die mag van die dood verbreek word binne al die sfere van ons wêreld: Verhoudings, die natuur, die ekonomie, politiek, regspraak ens.
3. Mens sou ook kon fokus op hoe ‘n mens te midde van ‘n gebroke wêreld (waar Die Dood sigbaar teenwoordig is) vry kan leef vanuit die perspektief van Die Dood se dood. Wynand Retief verduidelik, “1 Korintiërs 15 toon sterk apokaliptiese trekke, terwyl Openbaring as sodanig ‘n apokalips is. Dus literatuur in ‘n tyd van krisis.”

Een van die kragtigste metafore uit Jesaja 25 in dié verband is vers 8, “Hier sal die Here God die dood vir ewig vernietig.” In 1 Korintiërs 15:55 lees ons, “Dood, waar is jou oorwinning? Dood waar is jou angel?” Die Dood is dood! Maar hoe maak dit ‘n verskil aan ons en ons wêreld? Ek deel so ‘n paar voorbeelde van besinning oor Die Dood.

John Donne: “Death be not Proud”
John Donne het onder inspirasie van 1 Kor 15:55 sy beroemde “Death be not Proud” geskryf:

DEATH be not proud, though some have called thee
Mighty and dreadfull, for, thou art not so,
For, those, whom thou think’st, thou dost overthrow,
Die not, poore death, nor yet canst thou kill me.
From rest and sleepe, which but thy pictures bee,
Much pleasure, then from thee, much more must flow,
And soonest our best men with thee doe goe,
Rest of their bones, and soules deliverie.
Thou art slave to Fate, Chance, kings, and desperate men,
And dost with poyson, warre, and sicknesse dwell,
And poppie, or charmes can make us sleepe as well,
And better then thy stroake; why swell’st thou then;
One short sleepe past, wee wake eternally,
And death shall be no more; death, thou shalt die.

Edna Aphek: “Death is Dead” (2001)

Whenever a baby is born
Death cries and wails
For he is afraid that this child will kill him.
The baby is hungry.
He is crying.
Death drowns in milk.
Death has no air.
Death is dead. 

– Edna Aphek
Jerusalem, Israel
November 25, 2001

Hier volg my kru en vinnige vertaling:

Die Dood is dood

Wanneer ‘n baba gebore word
huil en kla Die Dood
want hy is bang dat hierdie baba hom sal doodmaak.
Die baba is honger.
Hy huil.
Die Dood verdrink in melk.
Die Dood het nie lug nie.
Die Dood is dood.

Ernest Becker: “The Denial of Death” (1973)
Hierdie filosoof en sielkundige skryf “The Denial of Death” waarvoor hy die Pulitzer Prys wen in 1974, slegs twee maande na sy dood. In die boek skryf hy dat mense lewenslank gebuk gaan onder die vrees vir die dood op ‘n diep, onderbewuste vlak, “For behind the sense of insecurity in the face of danger, behind the sense of discouragement and depression, there always lurks the fear of death, a fear which undergoes many complex elaborations and manifests itself in many indirect ways … No one is free from fear of death …” Ons hou eenvoudig nie van die dood nie. Maar ons moet eenvoudig op ‘n ander manier kyk na die dood. En dit verander alles! Die Dood is dood! Soren Kierkegaard het êrens gesê, “Mens kan nie begin leef, voordat jy met jou eie dood vrede gemaak het nie.”

Eugene O’Neill: “Lazarus Laughed” (1925)
Hierdie is ‘n toneelstuk wat handel oor wat gebeur het nadat Jesus vir Lasarus uit die dood opgewek het. Vanaf die eerste oomblik wat Lasarus se vriende hom weer sien nadat hy uit die dood opgwek is, is sy lewe gevul met vreugde en blydskap. “What did you see on the other side of death?” vra hulle hom. En Lasarus antwoord, “There is no death! There is no death! There is only life!” En dan bars hy uit van die lag – O’Neill beskryf hierdie lag as, “full of acceptance of life and a profound joy.”

In hierdie toneelstuk preek Lasarus oor die lewende Christus wat mense kan bevry vanuit die lewens van nabootsing en verslawing wat die vrees vir die dood bring. Sy groot konfrontasie kom wanneer hy voor die wrede Caligula, opvolger van die Romeinse troon, verskyn. Caligula dreig Lasarus met marteling en teregstelling. Maar Lasarus kyk hom in die oë en lag saggies, “Death is dead, Caligula, Death is dead!”

Die grootste verandering in Lasarus se lewe, nadat hy die nuwe lewe in Christus ontdek het, is dat hy nie meer bang was nie. Hy kon nou hoop. Lasarus kon nou leef en lag. Hy sou wéér moes sterf omdat sy opstanding uit die dood nog nie die uiteindelike opstanding uit die dood in die voetspore van die Opgestane Christus was nie. Maar hy het die dood nie meer gevrees nie. Vir hom was Die Dood, dood! Nou kon hy leef!

Thomas Blackburn

Thomas Blackburn het die volgende gedig geskryf en uiteindelik het Bach dit gebruik in sy Kantate No. 129.

Awake, thou wintry earth
Fling off, fling off thy sadness.
Fair vernal flowers laugh forth,
Laugh forth your ancient gladness.

A new and love tale,
Across the land is spread,
It floats o’er hill and dale,
To say that death is dead.

Ds Stefan Louw (Gebed tydens ‘n meditasie, 2004)
Stefan is vermoor in sy huis in September, 2006. Hierdie is ‘n gebed wat hy neergeskryf het as deel van ‘n meditasie in 2004:

“Here, laat die dood die sin wees waaruit ek my broosheid put, laat dit die hals wees wat my lewe versier met nederigheid, met vrede, met diensbaarheid, met hoop. Laat dit die laaste woord wees wat elke dag die lewe nuut opbreek, laat my weerloosheid terugval in U Vaderhand, laat die stort oor die rand slegs die vryval wees en dan die sprei van die vlerke, die vlug, die oorgee aan U my Vader van wie my Gees kom en na terugkeer. U die lewensGees, die bron van alle Goeie dinge.
Ek wil Hom nie vrees nie Heer, ek wil Hom verstaan en op die regte tyd ontmoet soos iemand by ‘n deur staan en klop, nie as iemand nie, maar juis as niks, as bloot ‘n oomblik van nietigheid, as bloot ‘n ingang, ‘n donker ingang met U stem wat anderkant klink. Amen.”

André Agenbag

Seisoen van Luister PowerPoint

Geen verdere Leesrooster-Preekriglyne op webblad beskikbaar